Hà Nội tầm này đang vào mùa mưa. Nhà mình ở Hồ Tây, bên cạnh đê sông Hồng, mỗi lần trời nổi gió là mưa như nước trút.
Nhớ năm nào đó trong tuổi trẻ, thời mới ngoài đôi mươi còn hăng hái xông pha, mình cũng từng vào Sài Gòn ở qua một mùa mưa. Nhà thuê gần chợ Tân Kiểng, trên con đường đánh số chứ chẳng có tên, đi mấy bước ra đến bờ sông. Có hôm mưa nước dâng lụt đến lưng quần, trôi cả tủ lạnh. Lúc đó nghĩ trách mình dở hơi, con gái con đứa ngoài Hà Nội nhà cao cửa rộng thì không ở, lại vào Sài Gòn làm gì để mà rúc trong xó chợ. Một chuyện không vui, rồi vài chuyện khác không vui, Sài Gòn với mình như không hợp lòng nhau. Qua cái mùa mưa đó, mình bỏ sông Sài Gòn, quay về với sông Hồng.
So với nhiều bạn bè cùng trang lứa đến Sài Gòn lập nghiệp, trải nghiệm của mình không tốt cho lắm. Ngay tuần đầu tiên bị trộm mất món tiền phòng thân, sang tuần tiếp theo lại bị chủ nhà lật lọng đòi lại căn phòng thuê ban đầu, trong lúc gấp gáp vội tìm được chỗ tiếp theo gần chợ Tân Kiểng nói trên, thì hóa ra lại ở cùng với một chị “gái làng chơi”. Chị là vợ nhỏ được một ông ở ngay cùng xóm bao nuôi, thế nên cái hôm mưa lũ đó, đồ đạc nổi lềnh phềnh nhưng hàng xóm không một ai mảy may giúp đỡ. Chính trong cái buổi tối hai chị em lội bì bõm ướt như chuột lột, chị mới kể sự tình. Mình mệt không buồn nổi, chỉ nghĩ, Sài Gòn hoa lệ, hào sảng, đầy ắp tình người như sách báo nói đâu rồi, sao đón tôi lại là những cảnh tượng này.
Cũng phải nói là từ trước đó mình đã không thấm được cái chất “tình người” trong những cuốn sách, bài văn ngợi ca Sài Gòn. Hà Nội không tình người sao? Huế, Đà Nẵng, hay các vùng đất khác kém nhân văn hơn chỗ nào, mà cứ nhắc đến Sài Gòn là phải “tình người”. Buổi tối sau khi dọn xong căn phòng ngập nước, hai chị em đèo nhau đi kiếm tạm cái gì ăn, đi qua những con đường quận 7 vừa mới ráo nước, bên dưới lớp nhựa đường không đủ dày hình như vẫn là lớp sình của đầm lầy ngày trước, mỗi lần xe tải đi qua là cả con đường rung rinh. Tầm này tháng 9 ở Hà Nội hoa sữa tỏa mùi hương nhức mũi rồi, nhưng sao lúc đấy thèm ngửi cái mùi đấy thế, còn hơn cái mùi tanh tanh, ngai ngái của Sài Gòn sau mỗi buổi chiều nước dâng.
Đấy có khi, chính bởi vì sự thật của Sài Gòn nó trần trụi như thế này, nên lúc nào cũng phải khoác lên lớp áo hào sảng, “tình người”, để che đậy bớt đi. Chứ đến Sài Gòn mà ăn ở sung sướng, sống trên tầng cao, cuối tuần đi ăn uống những nơi sang chảnh, thì thể nào mà chẳng thở ra mấy câu ngôn tình “Sài Gòn hoa lệ, hoa cho người giàu, lệ cho người nghèo”, chỉ hợp cho mấy anh ngồi quầy bar tán gái, tay đu đưa cốc rượu, mắt long lanh. Bổ sung thêm cho những anh tay chơi Sài Gòn dốt tiếng Việt, là từ “lệ” trong “hoa lệ” cũng không phải là từ “lệ” trong “giọt lệ”. Mà, những người thật sự có chuyện lòng để trải, nghĩ mà xem, họ lấy đâu ra thời gian mà đổ lệ.
Nếu bớt ngợi ca Sài Gòn, thì có lẽ những câu chuyện đời thường như của chị gái thuê cùng nhà năm nào sẽ bớt “khốc liệt” hơn, vì không bị những đứa từ phương xa đến lôi ra so sánh. Những ngày bớt khó ở, mình cũng thích đi lượn ở Sài Gòn. Chiều Sài Gòn mưa xong là trời mát, thi thoảng trong lúc đang hòa vào làn xe chen chúc trên cầu Kênh Tẻ, nghe lỏm được câu chuyện người cha dạy con bài toán hình học mà thằng bé làm sai trong bài kiểm tra, mà đi theo xe người ta đến lạc cả đường. Hay quán cháo ven đường của ông chú người Hoa, quán lụp xụp, chú nói tiếng Việt cũng trọ trẹ, nhưng câu một câu hai rồi cũng hiểu nhau, xoa dịu phần nào những ấm ức của con bé Hà Nội nói thứ tiếng phát trên thời sự, mà vào trong này gọi đồ ăn người ta cứ nhất định nghe không hiểu. Nhớ cả những người bạn bắc kỳ như mình, lạc lõng giữa lòng Sài Gòn, chẳng ai xui khiến mà tự đưa đẩy tìm đến quen nhau, nói xấu Sài Gòn với nhau, bằng giọng bắc.
Những người bạn năm ấy của mình, người thì vẫn ở Sài Gòn, người thì chưa kịp yêu mến Sài Gòn đã vội rời đi, như mình. Ngày đầu tiên về lại Hà Nội, gọi một cuốc Grab xe ôm chở đi vòng quanh để ngửi cho đã cái mùi phố phường quen thuộc, lại được nghe kể câu chuyện éo le, chị ơi, hôm nay em đi thăm bạn em trong bệnh viện, hôm qua nó bị xe đâm bây giờ phải cắt cụt hai chân. Thấy lòng nao nao giống hồi nghe chuyện của chị gái làng chơi gần chợ Tân Kiểng, mà lạ thật, hôm đó lội nước người ướt rượt, ngồi sau xe máy chị, người chị vẫn tỏa ra cái mùi dầu của quán massage. Cái mùi mà thi thoảng bây giờ, khi được những anh Grab thân thiện kể lệ chuyện đời, mình vẫn còn thấy loanh quanh hai bên mũi.
Nghĩ lại chợt thấy buồn cười, mình như con bé vỡ mộng lập nghiệp ở Sài Gòn, nên lại cuốn gói quay về chốn cũ. Hoặc không, có khi Sài Gòn mới bị vỡ mộng. Nó đã tin tưởng, bày ra cho mình xem những cảnh tượng trần trụi không đẹp như trong sách báo, nhưng mình lại bỏ nó mà đi. Những con người, những vùng đất, không hiểu là bên nào để lại trong lòng bên nào những vết cứa xù xì.
Sếp mình trong Sài Gòn ngày đó, cũng người Hà Nội. Hồi đó ảnh cũng như mình, nhớ Hà Nội lắm, cứ có dịp rảnh rỗi là về. Gần đây hỏi thăm, anh bảo, anh mua nhà ở hẳn trong Sài Gòn rồi. Ở lâu rồi lại thấy trong này thoải mái hơn. Hà Nội nhớ về luôn thấy nó đẹp, là cũng đủ rồi.
Mình chưa ở đủ lâu trong Sài Gòn, nhưng mỗi lần nghĩ lại cũng thấy nó đẹp đấy chứ.